Hoe zelfbewustzijn helpt bij het loslaten van perfectionisme

Zelf-bewust-zijn, het is één van de drie elementen die de kern vormen van moedig leiderschap. Als je het woord opknipt in zelf, bewust en zijn, wordt het al makkelijker om te begrijpen wat het betekent. In mijn woorden: 'stil staan bij jezelf, ervaren hoe het met je is en bewust worden van hoe dat je gedachten, gevoel en gedrag op dat moment beïnvloedt'.  Zelfbewustzijn is belangrijk, omdat het je in staat stelt om regie te nemen over je leven. In plaats van dat je gedrag, gedachten en gevoel jou sturen, ben je in staat om hen te sturen.

Een voorbeeld

Zelf heb ik regelmatig de neiging om terug te vallen in perfectionisme. Iets wat ik als vervelend en niet constructief ervaar. Enerzijds omdat perfect niet bestaat, het werk is dan nooit klaar. Anderzijds omdat perfectionisme gericht is op de ander in plaats van op mijzelf. Ik herken perfectionisme bij mijzelf o.a. als ik niet kan stoppen met het verbeteren van iets wat ik moet maken of mijn ideeën blijf toetsen bij derden waardoor ik niet tot actie overga (gedrag). In mijn lijf ervaar ik dan onrust en opgejaagdheid (gevoel) en mijn hoofd is druk met denken over wat er allemaal nog niet goed genoeg is en wie ik nog meer om advies kan vragen (gedachten).

Als ik herken dat ik gevangen zit in perfectionisme, weet ik dat ik afstand moet nemen. Mijzelf vragen wat het doel is van dat wat ik op dat moment aan het doen ben, is iets wat dan kan helpen. Hierdoor word ik bewust vanuit welk perspectief ik aan het werk ben.  

1. Bekijk ik mijn werk door ogen van de ander en probeer ik in te vullen wat die ander van mij verwacht? Probeer ik falen in de ogen van de ander te voorkomen? Waardoor ik maar bezig blijf, geen resultaat boek en steeds meer uit mijn kracht ben.
2. Bekijk ik mijn werk door mijn eigen ogen? Wetende dat ik niet perfect ben, maar altijd mijn best doe om het op dat moment best mogelijke resultaat neer te zetten? Vanuit de acceptatie dat ik iedere dag leer en beter word, juist door ook fouten te maken?

Door helder te hebben door wiens ogen ik naar mijn werk kijk, kan ik mijn perspectief veranderen en uit mijn neiging naar perfectionisme stappen. Want werken vanuit perspectief 1 heeft eigenlijk geen zin. Het kan zelfs leiden tot overspannenheid of een burn-out. We proberen dan iemand te zijn of iets te leveren vaak zonder dat we precies weten wat de ander van ons verwacht. Dat kost een hoop energie en maakt onzeker, waardoor we onszelf niet van onze beste kant durven te laten zien of horen.

Werken vanuit het tweede perspectief geeft veel meer rust. Het voelt stevig en vol vertrouwen. In deze situatie streven we op een gezonde manier naar het beste resultaat, zonder dat resultaat persoonlijk te maken. Plezier in dat wat ik doe, staat bij mij dan voorop. Dat voelt een stuk lichter en werkt een stuk leuker.